Wydawca treści
OCHRONA LASU
OCHRONA LASU
W lasach Nadleśnictwa Jeleśnia w obecnym i ubiegłym okresie gospodarczym notowano rozszerzające się zjawisko zamierania drzew i całych drzewostanów. Proces ten dotyczy monokultur świerkowych, przed laty sztucznie nasadzonych na nieodpowiednich siedliskach. W celu ograniczenia tego zjawiska spotęgowane są intensywne działania służby leśnej w ramach realizacji założeń „Strategii ograniczania liczebności szkodników wtórnych świerka na obszarze Nadleśnictwa Jeleśnia", mające na celu utrzymanie właściwego stanu sanitarnego lasu.
Do głównych czynników mających wpływ na osłabienie i zamieranie drzewostanów świerkowych w Nadleśnictwie Jeleśnia, podobnie jak w całym Beskidzie Żywieckim i Małym, należy zaliczyć:
I. CHOROBY GRZYBOWE – głównie opieńkową zgniliznę korzeni, powodowaną przez grzyby z rodzaju Armillaria.
Do rozprzestrzeniania się choroby dochodzi poprzez:
- kontakt rosnących w glebie ryzomorf z korzeniami roślin – gospodarzy;
- kontakt bezpośredni, miedzy martwym, zakażonym i żywym korzeniem lub między korzeniem zakażonym (jeszcze żywym) i zdrowym;
- zarodniki podstawkowe, wytwarzane w dużych ilościach poprzez owocniki opieniek. (IOL 6.1.8.3.)
II. SZKODNIKI OWADZIE
1. pierwotne, wśród których największe zagrożenie stanowią zasnuje (wysokogórska (Cephalcia falleni Dalm.) i świerkowa (Cephalcia abietis L.).
2. wtórne, wśród których najgroźniejsze to kornik drukarz (Ips typographus L.) oraz towarzyszące mu rytownik pospolity (Pityogenes chalcographus L.), kornik drukarczyk (Ips amitinus Eichh.), czterooczak świerkowiec (Polygraphus poligraphus L.) i drwalnik paskowany (Xyloterus lineatus Oliv.).
Metodami ograniczania liczebności korników w świerczynach Nadleśnictwa Jeleśnia są:
- wyznaczanie (wyszukiwanie) i terminowe usuwanie poza strefę zagrożenia drzew zasiedlonych lub ich korowanie;
- wykładanie drzew pułapkowych do zasiedlenia i ich korowanie;
- wykładanie pułapek feromonowych i mygieł chwytnych z doczepionymi feromonami.
- utylizacja (palenie) zasiedlonych gałęzi i pozostałości pozrębowych.
III. CZYNNIKI ABIOTYCZNE wysokie temperatury w okresie wiosennym i letnim oraz deficyt opadów atmosferycznych (świerk jest gatunkiem borealnym, wymagającym chłodnego klimatu i sporych opadów, posiadającym płaski system korzeniowy), osłabiające sztuczne świerczyny, uaktywniając opieńkę i wtórne szkodniki owadzie;
- wiatr, powodujący mechaniczne uszkodzenia drzew w postaci wiatrołomów, wywrotów, wiatrowałów, a także naderwanie systemów korzeniowych, pozbawienie części igieł, zranienia wywołanego przez łamiące i walące się drzewa, co w konsekwencji prowadzi do osłabienia drzew i zwiększonej podatności na atak grzybów i owadów.
- śnieg, wywołujący szkody głównie od tzw. okiści, będącej przyczyna powstania śniegołomów i śniegowałów.
IV. CZYNNIKI ANTROPOGENICZNE powstające w wyniku działalności człowieka, w tym głównie zanieczyszczenia przemysłowe – lasy Nadleśnictwa zaliczono do I strefy uszkodzeń przemysłowych,
Realizując założenia „Strategii ograniczania liczebności szkodników wtórnych świerka na obszarze Nadleśnictwa Jeleśnia", prowadzona jest intensywna przebudowa sztucznych monokultur świerkowych, polegająca na preferowaniu odnowienia naturalnego i wprowadzaniu gatunków zgodnych z siedliskiem leśnym. Wiąże się to ze zwiększającą się powierzchnią upraw i młodników i wymusza to konieczność wzmożonej ochrony przed szkodami od zwierzyny płowej.
Podstawową formą zapobiegania szkodom jest właściwe prowadzenie gospodarki łowieckiej – utrzymanie liczebności zwierzyny płowej dostosowanej do zmieniających się możliwości wyżywienia siedlisk leśnych oraz właściwej struktury płciowej i wiekowej populacji (IOL 6.3)
Metody ochrony upraw i drzewostanów przez szkodami od zwierzyny (zgryzanie, osmykiwanie, spałowanie i in.) stosowane w Nadleśnictwie Jeleśnia
- grodzenie upraw siatką;
- zabezpieczanie sadzonek repelentami;
- opalikowanie sadzonek (dotyczy głównie modrzewia);
- stosowanie osłon na sadzonki lub owijanie pędu głównego,
- wykładanie drzew ogryzowych w okresie zimowego i wiosennego spałowania.
Założenia „Strategii ograniczania liczebności szkodników wtórnych świerka na obszarze Nadleśnictwa Jeleśnia" zawierają również zadania związane z ochroną różnorodności biologicznej (pozostawianie drzew biocenotycznych, posuszu tzw. ekologicznego i in.) jako jednego z zadań współczesnego leśnictwa wielofunkcyjnego.
Na obszarze Nadleśnictwa realizowany jest kompleks działań profilaktycznych w celu kształtowania właściwego stanu zdrowotnego lasu. Są to przede wszystkim działania hodowlane związane ze zwiększaniem naturalnej odporności drzewostanów, ale również ochroną różnorodności biologicznej ( m.in. poprawianie warunków egzystencji w środowisku leśnym np. mrówkom, ptakom, nietoperzom, pozostawianie drzew biocenotycznych, utrzymanie liczebności zwierzyny płowej dostosowanej do zmieniających się możliwości wyżywienia siedlisk leśnych, umożliwiających osiągnięcie zadań hodowli lasu), pozostawianiem biogrup oraz ochroną pożytecznej fauny (m.in. wywieszenie nowych i czyszczenie starych budek lęgowych, dokarmianie ptaków w okresie zimowym, a także pozostawianie drzew dziuplastych).
Najnowsze aktualności
Międzynarodowy Dzień Lasów 2025
Międzynarodowy Dzień Lasów 2025
21 marca to Międzynarodowy Dzień Lasów. Został on ustanowiony w 2012 roku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych i od tamtej pory jest obchodzony na całym świecie. Obchody mają na celu rozbudzenie w społeczności całego świata świadomości znaczenia lasów dla człowieka.
Tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Lasów odbywają się pod hasłem „Lasy i żywność”. Hasło to ma podkreślić kluczową rolę lasów w bezpieczeństwie żywnościowym, zapewnieniu człowiekowi żywności i środków niezbędnych do życia.
Lasy zapewniają pożywienie, lekarstwa i środki do życia miliardom ludzi
Ponad pięć miliardów ludzi na całym świecie wykorzystuje produkty leśne do celów spożywczych, medycznych i jako źródło utrzymania. Lasy dostarczają człowiekowi orzechy, owoce, nasiona, korzenie, bulwy, liście, grzyby, miód, dziczyznę. Są one wykorzystywane w diecie ludzi na całym świecie, zapewniając niezbędne składniki odżywcze.
W Lasach Państwowych zbiór owoców leśnych czy grzybów na potrzeby własne jest legalny i nieograniczony. Co nie we wszystkich krajach jest oczywiste. Korzystając z darów lasu mamy pewność, że są one w pełni naturalne i wyrosły bez stosowania sztucznych nawozów i wspomagaczy.
Ponad 2 miliardy ludzi korzysta z drewna przy przygotowaniu posiłków
Drewno stosowane jest od czasów starożytnych i nadal jest powszechnie używane w gospodarstwach wiejskich jako źródło energii do gotowania i przygotowywania jadalnych potraw.
Drewno w Polsce jest naturalnym bogactwem, które jest całkowicie odnawialne. Leśnicy pozyskują drewno w granicach wyznaczonych przez standardy ekologicznej gospodarki, badania naukowe i 10-letnie plany urządzenia lasu, zatwierdzane przez ministra środowiska. Nasze zasoby drewna rosną z roku na rok. Kupując drewno lub produkty z drewna z Lasów Państwowych, mamy pewność, że surowiec został pozyskany w sposób niezagrażający przyrodzie.
Lasy mają kluczowe znaczenie dla rolnictwa
Lasy wspierają rolnictwo. Zapewniają dom zapylaczom, pomagają zachować zdrową glebę, zatrzymują wodę, zapewniają pożywienie i cień dla zwierząt gospodarskich, regulują temperaturę i pełnią funkcję naturalnej bariery chroniącej uprawy przed wiatrem, a także zwiększają opady deszczu, co zaspokaja potrzeby rolnictwa.
Doceniając znaczenie pszczół, leśnicy starają się wspierać owady błonkoskrzydłe. Właściwe zapylenie roślin przyczynia się do utrzymania bioróżnorodności, bardzo ważnej dla prawidłowego funkcjonowania ekosystemów. Pod hasłem „Pszczoły wracają do lasu” Lasy Państwowe prowadzą wiele działań na rzecz pszczół, m. in. wieszają kłody bartne, sadzą krzewy i drzewa miododajne, zakładają łąki kwietne.
Lasy Państwowe od wielu lat realizują szereg bardzo ważnych inicjatyw służących bagnom, mokradłom i terenom podmokłym, jak również ochronie szeroko rozumianych zasobów wodnych w polskich lasach. W ramach projektów małej retencji w ostatnich latach leśnicy zbudowali na zarządzanych przez siebie terenach 9500 polderów, zastawek i progów zwalniających, zatrzymujących wodę w lesie.
Leśnicy postrzegają lasy ekosystemowo, jako swoiste systemy „naczyń połączonych”. Oznacza to nic innego jak to, że lasy to nie tylko drzewa, ale też m. in. rezerwuar zasobów wodnych, tworzących każdorazowo unikalne, leśne mikroklimaty, warunkujący wilgotność siedlisk, a co za tym idzie - kształtujący bogactwo przyrodnicze danego obszaru.
Mięso dzikich zwierząt to źródło białka i mikroelementów
Mięso z dziczyzny jest ważnym źródłem białka dla ludności tubylczej i społeczności wiejskich, szczególnie w regionach tropikalnych. Ponad 3200 gatunków dzikich zwierząt jest wykorzystywanych jako żywność.
Nasze lasy to także bogactwo świata zwierząt. W lasach żyje ok. 60 proc. z 618 gatunków kręgowców występujących w Polsce. Prowadzona przez Lasy Państwowe gospodarka leśna nie przeszkadza zwierzętom, a nasze lasy pełne są zwierzyny. Mięso zwierząt łownych od wieków jest spożywane przez człowieka. Dawniej mięso dzikich zwierząt było głównym mięsem spożywanym zarówno przez ubogich chłopów jak i przez szlachtę. Najważniejsze cechy dziczyzny to wysoka zawartość białka, a niska tłuszczu. Mięso to ma niepowtarzalny smak i aromat.
Lasy a bezpieczeństwo żywnościowe
Lasy przyczyniają się do bezpieczeństwa żywnościowego i zmniejszają ryzyko głodu w czasie kryzysów, takich jak nieudane zbiory czy konflikty międzynarodowe, zapewniając przetrwanie społecznościom w sytuacji, gdy zwykłe źródła pożywienia stają się niedostępne.
80 lat FAO - lasy dla przyszłości
Obchody Międzynarodowego Dnia Lasów 2025 zbiegają się z 80. rocznicą powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Z tej okazji FAO organizuje globalne wydarzenia promujące najlepsze praktyki wspierające zrównoważoną, inkluzywną i odporną przyszłość żywnościową.
Lasy Państwowe prowadząc gospodarkę leśną na niemalże 30% powierzchni naszego kraju, realizują kluczowe działania, by utrzymać bezpieczeństwo żywnościowe.
Międzynarodowy Dzień Lasów w Lasach Państwowych
Lasy Państwowe od ponad 100 lat dbają o trwałość lasu, tak by kolejne pokolenia mogły z tego lasu korzystać. Zarówno pod względem gospodarczym jak i przyrodniczym i społecznym. W tym roku, w którym Lasy Państwowe rozpoczynają kolejne stulecie swojej działalności ruszamy z akcją „Lasy na nowe 100-lecie”. W całym kraju odbędą się akcje sadzenia lasów, w których będą brały udział różne grupy społeczne. Chcemy pokazać, że tam gdzie zostały wycięte drzewa nie powstaną zakłady przemysłowe, domy czy pola uprawne. W tym miejscu pojawi się nowe pokolenie lasu, o które będziemy dbać, by w przyszłości mogli z niego korzystać nasi potomkowie.