Web Content Display
Położenie Nadleśnictwa Jeleśnia
POŁOŻENIE ADMINISTRACYJNE
Nadleśnictwo Jeleśnia administracyjnie położone jest w południowej części województwa śląskiego, na terenie powiatów: żywieckiego i bielskiego. Niewielka część Nadleśnictwa należy do powiatu suskiego (gm. Stryszawa).
Nadleśnictwo Jeleśnia dzieli się na dwa obręby: Jeleśnia (6049 ha) i Żywiec (5635 ha), których łączna powierzchnia wynosi: 11 694 ha
WARUNKI PRZYRODNICZE
Obszar Nadleśnictwa Jeleśnia według regionalizacji przyrodniczo-leśnej położony jest w VIII Karpackiej Krainie Przyrodniczo-leśnej.
OBRĘB JELEŚNIA
Dzielnica 4 Beskidu Żywieckiego
Obejmuje cały obszar obrębu Jeleśnia oraz południową część obrębu Żywiec. Teren jej zbudowany jest głównie z utworów serii magurskiej (trzeciorzędowych piaskowców, łupków i margli). Dzielnica obejmuje nie tylko Beskid Żywiecki; na jej północnym-zachodzie znajduje się również zachodnia część Beskidu Makowskiego (maksymalna wysokość 871 m n.p.m.) (wg Kondracki, „Geografia regionalna Polski", 1998, PWN), . Beskid Żywiecki stanowi najwyżej wzniesioną część Beskidów, cechuje go tzw. młoda rzeźba (np. głębokie rozcięcia przez doliny i duży spadek koryt rzecznych). Składa się on z kilku członów, różniących się wysokością i charakterem rzeźby, wydzielonych przez poprzeczne obniżenia. Obejmuje on najwyższą w Zewnętrznych Karpatach Zachodnich grupę górską Babiej Góry (1725 m n.p.m.), utworzoną ze zwartych pasm górskich. Na południowym-zachodzie znajduje się rozcięta przez dopływ górnej Soły grupa Wielkiej Raczy (1234 m n.p.m.), o układzie gwiaździstym. Między wymienionymi jednostkami położona jest w kształcie rozrogu grupa Pilska (1557 m n.p.m.).Do najwyższych wzniesień z obszaru Beskidu Żywieckiego, leżących w zasięgu Nadleśnictwa należą: Góra Pięć Kopców-1534 m n.p.m., Romanka-1366, Trzy Kopce-1216, Palenica-1343, Munczolik-1356, Majcherkowa-1255, Kotarnica-1156, Buczynka-1205, Mędralowa-1169, Jałowiec-1111, Bąków-766, Kiczora-761 oraz Grojec-612.
OBRĘB ŻYWIEC
Dzielnica 1 Beskidu Śląskiego i Małego
Dzielnica 4 Beskidu Żywieckiego
Na terenie tej dzielnicy położona jest zasadnicza część obrębu Żywiec, w części wschodniej obejmującej teren Beskidu Małego. Stanowi ona najbardziej wysuniętą na północny zachód jednostkę Krainy Karpackiej. Obejmuje ona pasma zbudowane głównie z piaskowców godulskich i istebniańskich, rozdzielone stosunkowo dużą kotliną wypreparowaną w mniej odpornych utworach fliszu. Położony na zachodzie Beskid Śląski tworzy jedną z najbardziej zwartych grup górskich Karpat fliszowych. Charakteryzuje się on wąskimi grzbietami górskimi o zbliżonej wysokości, między którymi znajdują się głębokie (do 600 m) doliny o wąskich dnach i stromych zboczach. Najwyższy szczyt w paśmie Baraniej Góry to Skrzyczne – 1257 m n.p.m., a w paśmie Czantorii – Wielka Czantoria – 995 m n.p.m. Pasmo Baraniej Góry oraz pasmo Czantorii i Stożka stanowią europejski dział wodny między zlewiskami Morza Czarnego i Bałtyckiego.
Znajdująca się na zachód od Beskidu Śląskiego Kotlina Żywiecka otoczona jest ze wszystkich stron pasmami górskimi, które wznoszą się około 500-900 m ponad jej płaskie dno. We wschodniej części dzielnicy położony jest natomiast niższy niż Beskid Śląski i płycej rozcięty przez doliny – Beskid Mały. Największe jego wzniesienia przekraczają 900 m n.p.m. (Czupiel 934 m n.p.m.), a wysokości względne dochodzą do 500 m.
Do najwyższych wzniesień z obszaru Beskidu Małego, leżących w zasięgu Nadleśnictwa należą: Czupiel-934 m n.p.m., Jaworzyna-864, Żar-761, Madohora (Łamana Skała)-929, Potrójna-888, Kocierz-879, Gibasów Groń-898.
|
|
|
|
|
|
Asset Publisher
Asset Publisher
REZERWATY PRZYRODY
REZERWATY PRZYRODY
Rezerwat Grapa Fot. K. Morkisz
Rezerwat Madohora Fot. K. Morkisz
Rezerwat "Pilsko"
Utworzony w 1971 roku, posiada status rezerwatu ścisłego, leśnego. Powierzchnia stanowi 105,21 ha (na mocy rozporządzenia Nr 2/05 Wojewody Śląskiego z dnia 05.01.2005r. rezerwat Pięć Kopców uległ likwidacji i został włączony do rezerwatu Pilsko). Rezerwat swym zasięgiem obejmuje szczytowe i podszczytowe partie Pilska (1557 m n.p.m.), położone po północnej stronie. Podstawowym celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu górnoreglowego boru świerkowego, zarośli kosodrzewiny, licznych płatów zbiorowisk murawowo-krzewinkowych, z rzadkimi gatunkami flory i fauny. Do osobliwości rezerwatu należą: zarośla kosodrzewiny (Pinus mugo), tojad mocny (Aconitum firmum), podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant), widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum), widłak wroniec (Huperzia selago), podbiałek alpejski (Homogyne alpina) oraz zachodniokarpacki endemit urdzik karpacki (Soldanella carpatica). W rezerwacie spotyka się ślady bytowania dużych drapieżników: rysia (Lynx lynx), żbika (Felis sylvestris), wilka (Canis lupus) i niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos), można spotkać również kuraki: głuszca (Tetrao urogallus) oraz jarząbka (Tetrases bonasia).
Rezerwat "Pod Rysianką"
Utworzony w 1970 roku, posiada status rezerwatu ścisłego, leśnego. Powierzchnia 27,54 ha obejmuje swoim zasięgiem stoki Rysianki na wysokości 950-1170 m n.p.m., obejmuje źródłową część potoku Sopotnia Wielka. Celem ochrony jest zachowanie dolnoreglowego lasu jodłowo-świerkowo-bukowego, będącego fragmentem pierwotnej Puszczy Karpackiej regla dolnego w Beskidzie Żywieckim. Występuje tutaj wiele gatunków rzadkich takich jak: paprotnica górska (Cystopteris montana), wierzbownica mokrzywcowa (Epilobium alsinifolium), tocja alpejska (Tozzia alpina), złocień okrąglolistny (Leucanthemum waldsteini). Stałymi mieszkańcami rezerwatu są: jeleń europejski (Cervus elaphus), sarna (Capreolus capreolus), dzik (Sus scrofa), Lis (Vulpes vulpes) oraz borsuk (Meles meles). Sporadycznie można spotkać wilka (Canis lupus), rysia (Lynx lynx) i niedźwiedzia (Ursus arctos). Z rzadkich gatunków ptaków stweirdzono głuszca (Tetrao urogallus), kruka (Corvus corax), gila (Pyrrhula pyrrhula) i pliszkę górską (Motacilla cinerea).
Rezerwat "Romanka"
Utworzony w 1963 roku, posiada status rezerwatu leśnego. Obejmuje swoim zasięgiem grzbiet i górne części stoków wierzchowinowej części masywu Romanka o powierzchni 64,45 ha, wysokość (1366 m n.p.m.) teren rezerwatu jest objęty ochroną czynną. Celem ochrony jest zachowanie pierwotnego fragmentu dawnej Puszczy Karpackiej w postaci boru świerkowego regla górnego. W szczytowych partiach rezerwatu wyodrębniono zbiorowisko: górnoreglowy bór świerkowy z trzcinnikiem owłosionym (Calamagrostis villosa). Gatunki występujące na terenie rezerwatu: podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant), widłak wroniec (Huperzia selago), widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum), omieg górski (Doronicum austriacum), ciemiężyca zielona (Veratrum lobelianum), wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum) oraz wprowadzona sztucznie kosodrzewina (Pinus mugo), paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare), goryczka trojeściowa (Gentiana asclepiadea) i pierwiosnka wyniosła (Primula elatior). Reprezentantami fauny rezerwatu są między innymi: jeleń europejski (Cervus elaphus), dzik (Sus scrofa), wilk (Canis lupus), ryś (Lynx lynx). Rezerwat jest również miejscem występowania głuszca (Tetrao urogallus) oraz 6 gatunków dzięciołów, w tym wpisanego do Czerwonej Księgi Zwierząt Zagrożonych dzięcioła trójpalczastego (Picoides tridactylus).
Rezerwat "Gawroniec"
Utworzony w 1995 roku, posiada status rezerwatu ścisłego, leśnego. Powierzchnia stanowi 23,69 ha i obejmuje swoim zasięgiem tereny położone na zboczach Gawrońca i częściowo Wolentarskiego Gronia. Za cel ochrony uznaje się zachowanie naturalnych fragmentów buczyny karpackiej ze znacznym udziałem jodły i rzadkich roślin zielnych. W obrębie rezerwatu wyodrębniono dwa zespoły leśne: buczynę karpacką w podzespole typowym i podzespole z miesiącznica trwałą (Lunaria rediviva) oraz olszynę górską. Runo cechuję się występowaniem rzadkich gatunków: parzydła leśnego (Aruncus sylvestris), kopytnika pospolitego (Asarum europeaum), rzeżuchy trójlistkowej (Cardamine trifolia), kokoryczy pustej (Corydalis cava). Rezerwat jest miejscem bytowania licznych ssaków: sarny (Capreolus capreolus), jelenia europejskiego (Cervus elaphus), dzika (Sus scrofa), lisa (Vulpes vulpes), kuny leśnej (Martes martes). Sporadycznie pojawia się też ryś (Lynx lynx).
Rezerwat "Madohora"
Utworzony w 1960 roku, posiada status rezerwatu ścisłego, leśnego. Powierzchnia 71,81 ha obejmuje swoim zasięgiem szczyt oraz górne partie Madohory (Łamanej Skały). Położony jest na wysokości 700-929 m n.p.m. Celem ochrony jest zachowanie naturalnych zespołów leśnych występujących na różnorodnych siedliskach oraz wychodni skalnych na szczycie Madohory. Wyodrębniono na tym terenie dziewieć zbiorowisk, w tym pięć leśnych i cztery ziołoroślowe. Do ciekawostek florystycznych rezerwatu należy między innymi rzeżucha trójlistkowa (Cardamine trifolia), ponieważ występuje ona tutaj na północnym krańcu swego zasięgu europejskiego. Częste są tutaj jelenie (Cervus elaphus), sarny (Capreolus capreolus), dziki (Sus scrofa) oraz kuny leśne (Martes martes) i borsuki (Meles meles). Spośród drobnych ssaków na podkreślenie zasługuje fakt występowania ryjówek objętych ochroną: ryjówki aksamitnej (Sorex araneus), malutkiej (Sorex minutus) i górskiej (Sorex alpinus). Z ptaków warto wymienić głuszca (Tetrao urogallus) oraz słonkę (Scolpax rusticola).
Rezerwat "Szeroka"
Utworzony w 1960 roku, jest rezerwatem o charakterze leśnym, objętym ochroną ścisłą. Powierzchnia 49,51ha, obejmująca górne partie doliny jednego z dopływów potoku Kocierzanka, w centralnej części Beskidu Małego, ochrania fragment karpackiego lasu bukowego regla dolego. W rezerwacie wyodrębniono trzy zbiorowiska nieleśne i dwa leśne. Najczęstszymi gatunkami runa są żywiec gruczołowaty (Dentaria glandulosa), marzanka wonna (Galium odoratum), wilczomlecz migdałolistny (Euphorbia amygdaloides) oraz szczawik zajęczy (Oxalis acetosella). Z dużych ssaków obecne w rezewacie są jeleń europejski (Cervus elaphus) oraz sarna (Capreolus capreolus). W latach obfitego owocowania buków bardzo licznie występują dziki (Sus scrofa). Z ptaków na uwagę zasługują drapieżniki: krogulec (Accipiter nisus), myszołów (Buteo buteo) i pustułka (Falco tinnunculus).
Rezerwat „Grapa"
Rezerwat Grapa jest rezerwatem typowo leśnym, położonym w makroregionie Beskidów Zachodnich, mezoregionie Kotliny Żywieckiej, na wysokości 370 – 430 m n.p.m. Powierzchnia rezerwatu 23,23 ha. To jeden z wielu tego typu obiektów poddanych ochronie w rejonie Beskidu Zachodniego. Utworzony został w celu ochrony lasów liściastych. Na obszarze rezerwatu dominuje grąd subkontynentalny Tilio-carpinetum typicum. Zespół ten swoim zasięgiem obejmuje znaczną część powierzchni rezerwatu. Szczególną wartość w regionalnym systemie ochrony przyrody podkreśla występowanie zespołu łęgu jesionowego z jarzmianką większą. Obecnie z zarządzie Nadleśnictwa Jeleśnia pozostaje jedynie część rezerwatu Grapa o powierzchni 6,12 ha. rezerwat jest objety ochrona ścisłą.
"